24 Euskal Herriko Autonomia Estatutua (1979-12-18)
Testuaren
aurkezpena (Sarrera)
×
1979ko Autonomia Estatutuaren zatia. Gernikako Estatutua
izenaz ere ezagutua
×
Testu juridikoa. Lege organikoa. Lehen mailakoa. Testu
publikoa.
×
Egilea: Erregeak eta bere izenean Adolfo Suarez
Gobernuburuak berretsi eta Gorteek onartu. Baina.
×
Pausoak:
1.
Gernikan adostu 1978ko abenduaren 29an (Euskal
Parlamentarien Biltzarrak prposatutakoa aurreproiektua)
2.
Erreferendumean onartua (1979ko urriaren 25ean) Araban,
Bizkaian eta Gipuzkoan
3.
Espainiako Kongresuak onartu (1979ko azaroaren 29an)
4.
Espainiako Senatuak onartu (1979ko abenduaren 12an)
5.
BOEn 22/12/1979
eta EHAAn (Euskal Herriko Agintaritzaren
Aldizkaria) 1980/01/12
×
Nori zuzenduta: espainiar guztiei eta euskaldunei
×
Egoera: Trantsizioa. Suarez gobernuburu. Estatu
autonomikoaren hastapenak.
×
Helburua: euskal lurralde historikoetan marko
politiko-juridiko berria ezartzea.
Testuaren Analisia (barne analisia)
Ø Egitura:
goiburukoa, 5 artikulu eta xedapen gehigarria
Ø
Goiburua: Berrespena eta egileen
aipamena (ik. Sarrera)
Ø
1.art.
×
Subiranotasunaren adierazpena: Euskal Herria Autonomia
Erkidego gisa eratu da Konstituzio eta Estatutuan bertan oinarrituta eta
espainiar estatuaren barnean
×
Azalpenak: marko konstituzionala; konstituzioak esaten
duena
Nazionalitate kontzeptu
berria (nazio kontzeptua Espainiarentzat gorde). Eredua zabaldu erregio
guztientzat
Bide ezberdinak
autogobernura heltzeko (kasu honetan 151).
Konpetentzia mailak ez
dira homogeneoak (hizkuntza propioaren, intsularitatearen edo eskubide
historikoen arabera), baina guztiek dute legebiltzarra, botere legegilea beren
konpetentziak osatzeko, gobernu eta presidente autonomikoa.
Ø
2. art.
×
Erkidego Autonomoaren marko geografikoa definitu: Araba,
Gipuzkoa Bizkaia eta Nafarroa ere, bertan sartzea erabakitzen badu.
×
Azalpenak:
4 lurraldeek eskubidea
dute erkidegoaren parte izatera, baina Nafarroaren kasuan erabaki behar dute
aparteko beste prozesu batean
Zergatik?
Konstituzioaren 4. Xedapen iragankorra
×
1.- Nafarroari dagokionez,
eta berau Eusko Kontseilu Nagusian edo ordezkatuko duen euskal
autonomia-erregimenean sartzeko, Konstituzioaren 143. artikuluan ezartzen
denaren ordez, ekimena foru erakunde eskumendunari dagokio eta horrek bere
erabakia dituen kideen gehiengoaz hartu beharko du. Aipatutako ekimenak balioa
izateko, gainera, foru erakunde eskumendunaren erabakia zehazki horretarako
deituriko referendum baten bidez berretsi beharko da, eta emandako boto
baliodunen gehiengoak onetsi beharko du.
Nafarroako UCDk ez
zuten euskal parlamentarioen Biltzarrean parte hartu nahi izan eta prozesutik
desmarkatu ziren
Ø
3. art.
×
Lurralde historikoek mantendu, berrezarri edo eguneratuko
dituzte beren antolamendu eta erakunde tradizionalak
×
Azalpenak
Aukerak? Sistema berria
zentralizatua edo foru aldundien sistema tradizionala
Jazotakoa: usadiozko
sistema
×
Foru Aldundiak
×
Batzar Nagusiak
×
Kontzertu ekonomikoak …
Ø
6. art. 1
×
Euskara hizkuntza koofiziala izango da, gaztelerarekin
batera
×
Azalpenak:
Euskararen erabilera
ahalbidetzen da, denek baitute bi hizkuntzak erabiltzeko askatasuna eta
eskubidea.
Aurrekari bakarra 1936ko
Estatutua. Bitartean guztiz baztertuta
Ø
17. art. 1.
×
Erkidegoak polizia propioa antolatzeko eskumena izango du (Euskal Herritik kanpoko
eta gaindikoaren ardura Estatuko Segurtasun Indar eta Gorputzek izango dute)
×
Azalpenak:
Ertzaintza sortzeko
markoa
Aurrekaria: 1936
(Estatutua) eta tradizio forala (miñoiak mikeleteak)
Ø
Xedapen gehigarria
×
Euskal Herriak ez diela uko egiten “historiaren kariaz
legozkiokeen eskubideei”. Antolamendu juridikoaren arabera eguneratu ahal izango dira.
×
Azalpenak
Zeri buruz ari gara?
Foruei buruz
Anbiguotasuna baina
foraltasunarekin lotura mantendu nahi (EAJren eragina)
Testu ingurua
(kanpo analisia)
Ø Espainiako markoa
orokorrari erreferentzia: Trantsizioa eta Konstituzioa (4-5 lerro)
Ø 6.1 Estatutuaren aurreko
egoera (sakonki)
Ø 6.2 Euskal Herriko
Autonomia Estatutua (sakonki)
Ø 6.3 Erregimen autonomikoa (sakonki)
Ø 6.4 Lurralde artikulazioa
(sakonki, baina Lurralde Historikoen Legea aipatu besterik ez eta azken puntua,
hauteskundeei buruzkoa, kendu)
Ø 6.5 Kontzertu Ekonomikoak
gainetik
Ondorioa
o
1936ko autonomia sistema
errekuperatu. Konstituzioaren marko autonomiko orokorraren barnean.
o
Adostasuna: kontsentsua. Baina
ezker abertzalearen oposizio irekia: onarpenik ez
o
Autogobernu maila handia baina
Gobernu zentralek oztopoak ipini transferentziak (LOAPA zelakoa adibidez )
o
Garrantzia eta egonkortasun
erlatiboa (gaur egunera arte indarrean).
o
Eta Nafarroa zer? Nafarroako Foruaren Hobekuntza. Aparte geratu. (Aipamen
laburra)